Hz İbrahim (a.s) ın yaşı bir hayli ilerlemişti. Bir çocuğu olmasını arzu ediyordu. Bunun için Yaratanına şöyle dua etmişti.“ Ey Rabbim! bana Salihlerden olacak bir çocuk bağışla. Biz de ona uysal bir oğul müjdeledik. Çocuk kendisiyle birlikte koşup yürüyecek yaşa gelince İbrahim (a.s) ona, yavrum ben rüyamda seni kurban ettiğimi gördüm. Düşün bakalım ne dersin? dedi. O da, babacığım, emrolunduğun şeyi yap. İnşallah beni sabredenlerden bulacaksın” dedi. Saffet,100-102.

                İbrahim (a.s) Yüce Allah’ın kendisine Ey İbrahim! Adağını yerine getir hatırlatması üzerine oğlu İsmail’i, bizatihi kurban yapmak niyetiyle Mekke’nin Mina bölgesine getirdi. Oğlu İsmail’i kıbleye karşı yüz üstü yatırdı. Bıçağı oğlunun boğazına birkaç defa sürttü, fakat bıçak İsmail’i kesmiyordu. İbrahim (a.s)  bıçağı yanındaki kaya parçasına vurdu, kaya parçalandı. Bunun üzerine İbrahim (a.s) kendi kendine nasıl olur, kayayı parçalayan bıçak eti kesmiyor derken, semadan bir ses yankılandı. İbrahim (a.s) yüzünü semaya çevirdi, baktı ve gördü ki, Cebrail (a.s) beraberinde bir koç olduğu halde Ellahüekber, Ellahüekber diyerek aşağıya doğru iniyor. Koçla beraber İbrahim (a.s) ın yanına gelen Cebrail (a.s) Ey İbrahim Allah’ın sana selamı var. Oğlun İsmail’i sana bağışladı. Bana, onun yerine bedel olmak üzere bir koç getirmemi emretti, buyur dedi. Biricik oğlunu kendisine bağışlayan Allah’a hamdü sena eden İbrahim peygamber, koç’u kurban ederek İslam tarihinde ilk canlı kurban ibadetini ifa eden kişi oldu. Allah’a verdiği sözü yerine getirme adına, büyük bir teslimiyet göstererek her insanın başaramayacağı imtihanı kazanmış oldu. İşte bunun için kurban, tam bir teslimiyettir. Masivayı terk ederek yaratanla buluşmadır. Kurban, Allah’ın sesini duyabilme anıdır. Kurban bir paylaşımdır. Aynı zamanda kurban, fakirle zenginin aynı sofrada buluşma mekânıdır. Muhammed ümmetinin birlikte yüzlerinin güldüğü, huzur ve mutluluğu yakalayabildikleri zaman dilimidir.

                Kurbanda, Allah’ın nimetlerine karşı şükür olduğu gibi, manevi temizlenme, günah ve hatalardan arınma da vardır. Peygamberimiz (sav) efendimiz kızı Fatıma validemize: “Ey Fatıma kurbanın kesilirken orada hazır bulun. Zira işlemiş olduğun her günah, kurban kanının ilk damlası yere düştüğünde bağışlanır” buyurdular. MecmauzZevaid,VI. 17. Bütün ibadetlerin farz kılınmasındaki hikmet, Müslüman’ı hatalardan arındırıp kemale erdirmektir. Kurban da mali bir ibadet olup aynı amacı taşımaktadır. Yüce Allah Kur ’anında “ Onların etleri ve kanları asla Allah’a ulaşamaz. Fakat ona, sizin takvanız (Allah’a karşı gelmekten sakınmanız) ulaşır. Böylece onları sizin hizmetinize verdi ki, size doğru yolu gösterdiğinden dolayı Allah’ı büyük tanıyasınız. İyi ve yararlı işleri en güzel şekilde yapanları müjdele” buyurmuştur. Hac, 37. Allahın katında madde değil mana önemlidir. Bu bakımdandır ki, kurban vecibesinde Allaha ulaşan onun rızası dır. Allaha karşı gereken saygı ve sevgiyi söz ve eylemlerle göstermedir.

                Kurban vecibesini yerine getirme ehliyetine sahip olan her mümin, bu görevin ifasında yaratana teslimin varlığını düşünmesi lazım gelir. Yüce Mevla’nın oğlu İsmail’i, babası İbrahim Peygamber’e bağışlaması, insanlık için bir lütuftur. Kurban bayramı günlerinde keseceğimiz kurbanlıklarımızın sağlıklı olmalarına ve yaş durumlarına dikkat göstereceğimiz gibi, ihtiyaçlarının giderilmesine de aynı ihtimamı göstermeliyiz. Çünkü onlar ibadet için hazırlanmış özel hayvanlardır. Bizleri yaratanımıza yakın kılan, hata ve günahlardan arınmamıza, olgunlaşmamıza vesile olan belli niteliklere haiz olan hayvanlardır. Bundan dolayı onları Eyyamı nahr de kurban ederken eziyet etmeden usulüne uygun şekilde kesmeliyiz. En güzeli ehline kestirmeliyiz. Yüce Allah, kurbanlarımızı makbul eylesin. Allah’a olan teslimiyetimizi, söz ve fiillerimizle birlikte kılsın.

Tahsin ÖTGÜÇ- Emekli müftü