Yumurtlama (ovulasyon) problemleri kadında gelişen en sık infertilite nedenini oluşturur. Polikistik over sendromu ve endometriozis adlı hastalıklar kadında yumurtlamada düzensizliğe neden olan başlıca sebepler arasında yer almaktadır. Bu konuları ileride daha ayrıntılı ele alacağız. Adet düzensizlikleriyle birlikte kısırlığa sıkça yol açan bir durum olan ve yumurtalık kistlerinin meydana getirdiği polikistik over sendromuna (PCO) başlıca; adet düzensizlikleri, aşırı kıllanma ve kilo artışı eşlik edebilir.

Bunun dışında beyinde hipofizden salgılanan ve normalde emzirmeyi sağlayan prolaktin (süt hormonu olarak da bilinir) adlı hormonun fazlalığı; benzer şekilde, tiroid bezinin fonksiyonlarındaki bozukluklar ve kadının aşırı egzersiz uygulaması veya diyet yapması da yumurtlamayı baskılayabilen ve adet düzensizliğine yol açabilen etkenlerdendir.

Genel olarak yumurtlama problemleri ilaçla tedavi yoluyla düzeltilmeye çalışılır. Ve iyi bir araştırma ve klinisyenin konuya hakimiyeti tedavisi çok kolaylaştırabilir.

Yalnız polikistik overli hastaların durumu biraz daha ayrıcalık göstermekte ve doktor kadar hastanın da uyumu, çabası ve sabrı önem kazanmaktadır. Bunları polikistik over hastalığı ile ilgili ayrı bir başlık altında inceleyeceğiz

Tüplerle İlgili kısırlık problemleri

Rahim ile yumurtalıklar arasında bulunan ince kanallar Fallop tüpleri olarak adlandırılır. Yumurtalıklardan atılan yumurtanın erkek üreme hücresi sperm ile bir araya gelebilmesi için, tüplerin açık ve fonksiyonel olması gerekmektedir. Çünkü çatladıktan sonra yumurtalıklardan karın boşluğuna atılan yumurta bu tüpler tarafından çok enteresan bir mekanizma ile sanki mıknatıslanmış gibi çekilerek rahim içine yolculuğuna başlar ve bu yolda sperm ile ilk buluşması gerçekleşir.

Geçirilmiş kadın genital yolları iltihapları, tüberküloz, endometriozis, karın içi ameliyatları, polip gibi sebeplerle tüplerde tıkanıklık, tüp içinde yapışıklıklar, tüplerde şişme ve sıvı toplanması olabilir. Bunlar kadının normal yolla gebe kalmasına engel olur. Bu tür tıkanıklıklar bazen ameliyatla açılabilmektedir. Ancak ileri derecede tahribata uğramış tüplerde başarı oranı belirgin derecede düşük seyretmekte ve tekrar tıkanma gelişme olasılığı yüksek olmaktadır. Bu durumda tedavi ancak tüp bebek ile mümkün olabilir.

Rahimle İlgili Problemler

Tüplerdeki yolculuğu esnasında sperm ile buluşan yumurta burada döllenir. Döllenmiş yumurta (embriyo) rahim içine yerleşir ve gelişimini burada sürdürür. Rahim içinde olabilecek yapışıklıklar, myom, polip gibi yer kaplayan oluşumlar, geçirilmiş rahim iç zarı iltihapları embriyonun yerleşmesine engel olabilir. Bu kısırlığa neden olan problemlerden biridir ve kısırlık sebebi olabilir. Bu durumda histeroscopy denilen bir kamera sistemi ile rahim içine girilerek hem sorun tespit edilebilir, hemde aynı yöntem ile konuya hakim bir hekim sorunu çözebilir.

Rahim Ağzı İle İlgili Problemler

Rahim ağzı salgısı sadece yumurtlama döneminde spermlerin serbestçe geçişine izin verir. Bazı kadınlarda bu salgı içinde sperme karşı antikorlar bulunur ve bu hanımlarda sperm yumurtlama zamanında bile rahim ağzı kanalından geçerek rahime ulaşamayabilir. Rahim ağzından alınan sıvıda, spermde ve çiftlerin kan örneklerinde bu salgılar saptanabilir. Ancak günümüzde, aşılama ve tüp bebek yöntemlerinin başarılı bir şekilde kullanılmaya başlanmasıyla bu sorunun üstesinden gelinebilmektedir