Tenisçi dirseği nedir ?

Tenisçi dirseği, dirseğin dış tarafındaki kemik çıkıntıda ön kol kaslarına ait tendonların kemiğe yapışma noktasında inflamasyon, ağrı ve hassasiyetle karakterize bir hastalıktır.

Tenisçi dirseği nedir ?
22.05.2015 - 21:25

Tenisçi dirseği, dirseğin dış tarafındaki kemik çıkıntıda ön kol kaslarına ait tendonların kemiğe yapışma noktasında inflamasyon, ağrı ve hassasiyetle karakterize bir hastalıktır.

Tenisçi dirseği veya lateral epikondilit, dirseğin aşırı kullanımı sonucu oluşan ağrılı bir durumdur. Tenis oynayanlarda sık görülmesi nedeniyle tenisçi dirseği olarak adlandırılmıştır. Fakat birçok sportif aktivitelerde ve belli meslek gruplarında da sık gözlenmektedir. Tekrarlayıcı zorlu el bileği ekstansiyonunu içeren aktiviteleri yapanlarda görülür ve kronik ağrı sendromuna yol açar.Lateral epikondilde hassasiyet, dirençli el bileği ekstansiyonu ve orta parmak ekstansiyonu ile ortaya çıkarılabilen ağrı,kavrama kuvvetinde azalma ve günlük yaşam aktivitelerinde önemli derecede kısıtlılık vardır.Aşırı kullanım-sürekli tekrarlayıcı aynı hareketler- ön kol kaslarının dirseğe yapışma noktasında hasar oluşturur. Sonuç olarak dirseğin dış yan kısmında ağrı ve hassasiyet meydana gelir. 
Lateral epikondilitin görülme sıklığı %1-3 olarak belirtilmiştir.Medial epikondilite oranla 10-20 kat daha sık görülür.Görülme yaşı 35-50 arası olup erkeklerde daha sıktır.Çoğunlukla en çok kullanılan kol etkilenir,nadiren bilateral olabilir .Her ne kadar tenisçi dirseği olarak adlandırılsada %5-10 olguda tenis etkendir .Özellikle musluk tamircilerinde, yogun iş yapan ev hanımlarında, marangozluk,budama işleri, makine işleri yapanlarda,müzik enstrumanı çalanlarda, uzun süre klavye ile yazı yazanlarda ve örgü örenlerde, dikiş dikenlerde,boyacılar, oto tamircileri, halı dokumacıları, temizlik işçileri gibi meslek gruplarında çok sık görülmektedir.Bazı hastalarda hiçbir risk faktöri olmaksızın da görülebilmektedir.
Tenisçi dirseği elin ve bileğin düz tutulması ve kaldırılmasını sağlayan önkol kaslarının fazla kullanılmasından kaynaklanan bir durumdur. Bu kaslar aşırı kullanıldıklarında tendonlar tekrarlayıcı bir şekilde tutundukları nokta olan lateral epikondili çekerler. Sonuç olarak tendonlarda reaksiyon ve ödem oluşur. Örneğin, sürekli ağır dosya ve çanta taşırken, bir tornavidayı çevirirken olduğu gibi, eli bilekten zorlayıp döndürme sırasında ya da tenis, golf sporları gereği, bilekle birlikte ani ve kuvvetli vuruşlar yaparken yalnızca el ve bilek değil, dirsek de bunlarla koordineli olarak dönmekte ve bükülmektedir. İşte bu ve benzeri hareketler sırasında dirsekteki çıkıntıda tendonların yapıştığı yerlerdeki ani ve zorlayıcı gerilmeler sonucu lif zedelenmesi, kopması hafta kimi durumlarda epikondillerin en uç kemiklerinde parçacıklar halinde kopma söz konusu olabilmektedir.Mikroskopik düzeyde kaslarda yırtılmalar meydana gelebilmektedir.
TENİSCİ DİRSEĞİNİN BELİRTİLERİ
*Yavaş ve sinsi olarak gelişir. Başta sızlama tarzında olabilir. Birçok hastada hafif başlar ve zamanla kötüleşir. 
*Dirsek dış yan kısımda yanma ve ağrı olur. Yaygın olarak bu ağrı dirsekten kol boyunca bileğe doğru vurur. 
*Ön kolu kullanmakla ağrıda artış olur. Özellikle sıkma, kovanoz kapağı çevirme gibi fonksiyonlar ağrılıdır.
*Dirsek eklem hareket açıklığı (ROM) genellikle normaldir ve ancak çok şiddetli ve kronik vakalarda kısıtlılık görülür. 
*Kronik semptomlar genellikle kas gücü ve dayanıklılıktaki yetersizlikle beraberdir 
*Kolu kullanmada güçsüzlük olur.
*Bir şeyler kaldırırken veya kol bükülüyken ağrı hissedilmesi veya birşeyleri kavrarken (küçük şeyleri bile) ağrı hissedilmesi görülür.
TEŞHİS
Ayırıcı tanı açısından görüntüleme yapılabilir. Fakat genellikle hikaye ve muayene teşhis için yeterlidir.
Röntgen istenebilir. Dirsek kireçlenemesi ve kemik lezyonları hakkında detaylı bilgi verecektir. MR yumuşak dokuda kitle veya problem şüphesi durumunda detaylı bilgi verecektir. EMG dirsek çevresi sinir sıkışması durumunda istenebilir. Fakat iyi bir muayene ve anemnez genellikle teşhis koydurur. Lateral epikondilite özel testler uygulanır. Bu testlerle ağrı provoke edilir.Dirençli el bileği ekstansiyon testi (Kozen testi) Dirençli orta parmak ekstansiyon testi (Maudley)Pasif el bileği fleksiyonu (Mills) testi ile lateral dirsek bölgesinde ağrı oluşmasıdır. Ağrı nedeniyle kavrama ve kas gücünde azalma meydana gelir. Kas güçleri manuel kas kuvveti testi ile ve el dinamometresi ile değerlendirilir. Lateral epikondilde ağrı ve hassasiyet vardır, el bileğinin dirençli hareketlerinde lateral epikondilde ağrı olur. Teşhis oldukça kolaydır. El bileği ekstansiyonuna direnç uygulanırsa ağrı olur.
TEDAVİSİ
Lateral epikondilitte tedavinin temel prensipleri ağrının giderilmesi, iyileşme sürecinin hızlandırılması , kola yönelik aşırı yüklenmelerin azaltılması ve hastanın günlük yaşam aktivitelerine geri dönebilmesinin sağlanmasıdır.Konservatif tedavi seçenekleri splintle istirahat, buz uygulaması , elektroterapi, masaj, manipülasyon-mobilizasyon, egzersiz ve medikal tedavidir. Ortalama hastaların %90'ı cerrahi dışı tedavi yöntemleriyle iyileşmektedir. Tenisçi dirseği tedavisinde ilk başta anti-inflamatuarlar, dirsek çevresine buz uygulaması, dirseğe epikondil bantı takılması ve rahatsızlığa neden olduğu düşünülen hareketlerden kaçınma önerilir. Eğer ağrı geçmezse, lateral epikondil çevresine yerel(lokal) kortizon uygulanabilir. 
İstirahat; İlk adım kesinlikle dinlendirmedir.Aktiviteler kısıtlamalı ve spora en az üç hafta ara verilmelidir. Ağrı geçene kadar dirseğe 2-3 gün süreyle 3-4 saatte bir 20-30 dakika buz uygulanır.
İlaç; Anti-inflamatuar ve kas gevşetici ilaçlar, ödem ve ağrının giderilmesi için kullanılır.
Ortez; Epikondilit için dirseklik kullanılarak kasın kemiğe yapıştığı nokta dinlendirilir.
Fizik Tedavi; Spesifik egzersizler özellikle gerdirme önemlidir. Ultrason, buz, masaj ve elektrik sitümülasyonu faydalı yöntemlerdir.
Lokal Enjeksiyonlar; Kortizon, ozon, PRP gibi ilaçlar lokal olarak kas ve kemik birleşim noktasına yapılmaktadır. 
ESWT: Şok dalga terapisi ile lokal kan akımı artırılarak doku iyileşmesi tetiklenmektedir.
Fizik tedavi ,ESWT tedavisi ve düzenli egzersiz programı önemli fayda sağlar. Şiddetli olgularda cerrahi tedavi gerekebilir. Belirtiler düzelene kadar tenisten ve diğer raket sporlarından ve dirseğin tekrarlayan hareketlerine neden olan aktivitelerden uzak durulmalıdır. Cisimleri kaldırırken lateral epikondili fazla kullanmaktan kaçınmak için avuç yukarıya dönük olmalıdır. Belirtiler tedavi başladıktan sonra 1-2 hafta içinde geriler. Ancak bu süre içinde durumu kötüleştirecek fiziksel aktivitelerden uzak durulmalıdır.Lateral epikondilitli hastalarda her türlü tedaviye rağmen yakınmalar 6 aydan daha uzun zamandır devam ediyorsa, 2 haftalık immobilizasyon ve 2 kez yapılmış steroid enjeksiyonuna cevapsızsa, günlük yaşam aktivitelerini ve sporu olumsuz etkileyen kronik ağrı, ön kol kaslarında atrofi, güçsüzlük ve hastanın yaşam kalitesinde belirgin azalma varsa cerrahi tedavi önerilir .


Editör: E. Candan